today
headlines
Najczęściej czytane
S. Horbaczewski: Programy wsparcia sztucznie ingerują w rynek nieruchomości. Rząd powinien przekierować te pieniądze...
Choć na rynku nieruchomości widać już pierwsze, lekkie oznaki ożywienia, to wielu nabywców wstrzymuje się z decyzją o zakupie mieszkania, czekając na zapowiadany rządowy program wsparcia. Od lipca br. w ramach programu Pierwsze Mieszkanie będzie można uzyskać bezpieczny kredyt ze stałą stopą, do którego przez pierwsze 10 lat będzie dopłacać państwo. Zdaniem ekonomisty Sławomira Horbaczewskiego tego typu wsparcie na rynku nieruchomości kosztuje krocie i sztucznie zawyża popyt. Zamiast ingerować w ten sposób w sprawnie funkcjonujący rynek – jak postuluje ekspert – rząd powinien przekierować pieniądze na zwiększenie podaży na rynku mieszkań, m.in. zajmując się kwestią miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
– W ciągu ostatnich 10 lat w Polsce wydano z budżetu państwa ok. 15 mld zł na różnego rodzaju programy związane z mieszkalnictwem, w tym prawie 9 mld zł na programy wsparcia dla młodych osób, które nie mają własnego mieszkania. W całym tym okresie najmniej wydano w ciągu ostatnich trzech lat. Tak więc wsparcie maleje, a rynek miał się dotąd bardzo dobrze, przedsiębiorcy i deweloperzy też dobrze sobie radzili – mówi agencji Newseria Biznes ekonomista i ekspert rynku nieruchomości Sławomir Horbaczewski.
Po 1989 roku niemal wszystkie polskie rządy wdrażały kolejne instrumenty wsparcia na rynku mieszkaniowym: od ulg podatkowych, poprzez program Rodzina na Swoim i realizowane w latach 2014–2018 Mieszkanie dla Młodych, które cieszyło się ogromną popularnością, Fundusz Mieszkań na Wynajem i negatywnie oceniony przez Najwyższą Izbę Kontroli program Mieszkanie Plus, w ramach którego miało zostać wybudowanych 100 tys. mieszkań, aż po najnowszy pomysł rządu, czyli program Pierwsze Mieszkanie albo Bezpieczny Kredyt 2%.
Zgodnie z przyjętym 14 marca br. przez rząd projektem ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe program Pierwsze Mieszkanie ma obowiązywać od 1 lipca br. Bezpieczny kredyt – ze stałą stopą procentową i dopłatą państwa – będzie mogła otrzymać osoba do 45. roku życia, która nie miała i nie ma mieszkania. Będzie mogła pożyczyć do 500 tys. zł, a w przypadku małżeństw lub posiadania co najmniej jednego dziecka – do 600 tys. zł. Rząd będzie dopłacać do rat kredytu przez 10 lat. Program będzie kosztować przez ten czas ok. 16 mld zł.
– Programy wsparcia mają to do siebie, że w większości one towarzyszą finansowaniu dłużnemu w postaci kredytu, który potem trzeba spłacić. One mają kilka lat swojej aktywności, a po tym czasie kredytobiorcy bardzo często zostają sami z tymi kredytami, które stanowią już większe obciążenie. Dlatego trzeba być ostrożnym w ocenie ich oddziaływania – mówi Sławomir Horbaczewski.
Eksperci oceniają, że taka pomoc państwa dla kredytobiorców i młodych rodzin jest ważnym elementem polityki prorodzinnej, a przy tym generuje ruch na rynku nieruchomości i w sektorze budowlanym, uważanym za jeden z motorów całej gospodarki. Z drugiej strony ma też negatywne strony.
– Programy te sztucznie wpływają na ten rynek, powodują pewne sztuczne zachowania. Dlatego byłoby najlepiej, gdyby tych programów co do zasady nie było, gdyby rynek kierował się swoimi własnymi zasadami, a pieniądze, które są przeznaczane na programy wsparcia, zostały przekierowane na poprawę infrastruktury tego rynku – mówi ekonomista. – Gdyby w zamian za te programy, finansowane z budżetu państwa, przeznaczyć te kilkanaście miliardów złotych w ciągu ostatnich 10 lat, czyli ponad miliard złotych rocznie, na poprawę infrastruktury, chociażby większe nasycenie miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, to moim zdaniem wywarłoby zdecydowanie lepszy wpływ na stronę podażową, pojawiłoby się po prostu więcej mieszkań.
Jak podkreśla, przez brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w Polsce buduje się mieszkania w sposób dość chaotyczny – inwestorzy wybierają coraz bardziej oddalone od miasta tereny, zostawiając po drodze nieuregulowane tzw. białe plamy. Przez to rosną koszty związane z uzbrojeniem tych terenów pod zabudowę, czyli doprowadzenia tam mediów, np. kanalizacji, sieci elektrycznej czy ciepłowniczej.
– Bardzo często mamy w miastach takie białe plamy, na których nie budujemy, bo tam są jakieś problemy z planem, a budujemy poza miastami, gdzie trzeba doprowadzić tę infrastrukturę. Więc położyłbym większy nacisk na kwestie podażowe, czyli stworzenie sytuacji do budowy większej liczby mieszkań, mniejszy nacisk na kwestie popytowe, czyli mniejszy nacisk na różnego rodzaju programy wsparcia. Bo programy wsparcia miałyby sens wtedy, gdyby były adresowane do osób najbiedniejszych – ocenia Sławomir Horbaczewski.
Jak wskazuje, w ostatnich latach Polska i tak budowała najwięcej mieszkań w Europie w przeliczeniu na liczbę mieszkańców. Według raportu opublikowanego w 2020 roku przez ówczesne Ministerstwo Rozwoju w latach 2011–2019 liczba budowanych rocznie mieszkań wzrosła w Polsce o ponad 58 proc., a 2019 rok okazał się pod tym względem rekordowy (207,2 tys. nowo wybudowanych mieszkań, czyli ok. 5,4 na 1 tys. mieszkańców). Wcale nie oznacza to jednak, że jest ich wystarczająco dużo – według resortu na koniec 2019 roku na polskim rynku nadal brakowało ok. 641 tys. mieszkań, choć niektóre szacunki mówią o niedoborze sięgającym nawet 1,5–2 mln lokali.
W dodatku ostatnie miesiące przyniosły w tym zakresie znaczące spowolnienie, spowodowane m.in. skutkami pandemii COVID-19 i trudną sytuacją gospodarczą, przejawiającą się we wzroście inflacji i podwyżkach stóp procentowych, ale także rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego, która w ubiegłym roku narzuciła bankom zaostrzenie zasad dotyczących wyliczania zdolności kredytowej. To spowodowało, że zdolność kredytowa Polaków drastycznie spadła, a duża część potencjalnych nabywców musiała odłożyć decyzję o zaciągnięciu kredytu i zakupie własnego M.
– W Polsce mamy w tej chwili około 400 mieszkań na tysiąc mieszkańców, to jest bardzo mało, bo w Europie jest zdecydowanie więcej. Ewidentnie potrzebujemy więcej nowych mieszkań, dlatego że około 5 mln osób w Polsce mieszka w mieszkaniach substandardowych, czyli takich, które np. są w złym stanie technicznym, nie mają podstawowych urządzeń typu chociażby wodociąg czy kanalizacja sanitarna, i przede wszystkim są przeludnione, tzn. zbyt wiele osób mieszka na tzw. izbę mieszkalną, tudzież na metry kwadratowe mieszkania, bo to można oczywiście różnie liczyć – tłumaczy ekspert rynku nieruchomości.
Prezes mBanku: Pandemia upadłości w globalnej bankowości wydaje się mało prawdopodobna. Narastającym problemem sektora...
Ostatni tydzień przypomniał inwestorom na rynkach o kryzysie sektora finansowego z 2008 roku. Bankructwa dwóch banków w Stanach Zjednoczonych i popłoch na akcjach Credit Suisse spowodowały interwencje banków centralnych, ale niepokój co do kondycji i przyszłości sektora bankowego nie został jeszcze uśmierzony. Cezary Stypułkowski, prezes mBanku, uważa, że przeniesienie się tych problemów na globalny system nie jest bardzo prawdopodobnym scenariuszem, jednak napływ środków na rynki finansowe, który nastąpił w latach 2020–2021, tworzy trudno przewidywalne otoczenie. Narastającym problemem w sektorze jest nadmiar regulacji.
10 marca upadłość ogłosił Silicon Valley Bank, specjalizujący się w finansowaniu start-upów technologicznych z Doliny Krzemowej i funduszy venture capital, inwestujących w takie początkujące biznesy.
– Upadek Silicon Valley Bank jest symboliczny, dlatego że tam miały miejsce dwie okoliczności, których nie sposób zignorować również z naszej perspektywy – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes dr Cezary Stypułkowski, prezes mBanku. – Pierwsza jest taka, że duży udział w strukturze bilansu miały rządowe papiery wartościowe, które uległy przecenie. Polski sektor bankowy też ma w strukturze swoich bilansów relatywnie dużo tego pieniądza.
W 2021 roku, gdy technologiczny indeks Nasdaq szybował na fali polockdownowego przekonania, że przyszłość należy już wyłącznie do świata cyfrowego, a rynek napompowany był pieniędzmi ze skupu obligacji prowadzonych przez banki centralne, banki lokowały tę nadpłynność w obligacjach skarbowych. Jednak przy zerowych stopach procentowych i rentownościach obligacje te nie dawały przestrzeni do zarobku. Potem nastąpił niewidziany od 40 lat wystrzał inflacji i rentowności, co oznaczało spadek cen obligacji. I stan posiadania banków zaczął się kurczyć.
Druga okoliczność, której zdaniem eksperta nie powinno się lekceważyć, to kwestia wsparcia rządowego dla banku znajdującego się w drugiej dziesiątce największych instytucji finansowych w USA. W pierwszej reakcji na niewypłacalność Silicon Valley Bank amerykańskie władze zapowiedziały, że pewność odzyskania środków mogą mieć (zgodnie z gwarancjami) posiadacze depozytów do 250 tys. dol. Jednak w przypadku SVB dotyczyło to zaledwie niespełna 3 proc. depozytów. To dlatego, że klientami banku były głównie firmy, a nie klienci detaliczni. Dlatego już w weekend władze federalne ogłosiły, że wszyscy klienci SVB (a potem też mniejszego, upadłego dwa dni później Signature Bank) mogą liczyć na pełną gwarancję wszystkich depozytów. Natomiast udziałowcy nie będą wspierani z pieniędzy podatników, jak miało to miejsce w 2008 roku.
– To jest kolejnym wzmocnieniem tego, co się technicznie u nas w środowisku nazywa moralnym hazardem. Bo powiedzmy wprost, pieniądz, który tam był utrzymywany, był utrzymywany przez relatywnie spekulacyjnych inwestorów. To, że oni uzyskali wsparcie, ja sobie interpretuję w ten sposób, że ci deponenci, którzy złożyli tam pieniądze, to były najbardziej innowacyjne fundusze zajmujące się promowaniem nowych technologii, co mogłoby zawalić w Stanach Zjednoczonych ten trend technologiczny. Wydaje mi się, że to była przesłanka do tego, żeby te depozyty zagwarantować – mówi dr Cezary Stypułkowski. – Sytuacja niestandardowa moim zdaniem i wydaje mi się, że będzie przedmiotem ponownych dyskusji i wątpliwości co do sposobu regulowania sektora bankowego w Stanach Zjednoczonych.
Jak przypomina, poprzedni kryzys finansowy też zaczął się w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii od problemów peryferyjnych instytucji finansowych, a następnie rozlał się szeroko na inne banki i rynki.
– Wszystkich konsekwencji nie jesteśmy w stanie przewidzieć, zwłaszcza w sytuacji, w której mamy tak duży napływ środków na rynek finansowy, które spowodowały z jednej strony inflację, a z drugiej strony osadzenie się tych pieniędzy w różnych elementach sektora finansowego – uważa prezes mBanku. – Ale jest to sygnał, który powinien każdego zastanowić, nas jako uczestników rynku i również regulatorów. Tym bardziej istotne jest to, żeby w polskich warunkach uporządkować elementy, które są niepotrzebnym i nieuzasadnionym elementem destabilizacji.
Niepokój zza oceanu przeniósł się do Europy, gdy największy akcjonariusz mającego od miesięcy problemy, drugiego co do wielkości szwajcarskiego banku Credit Suisse – Saudi National Bank – zapowiedział, że nie zwiększy finansowania tej instytucji z powodów regulacyjnych, żeby nie przekroczyć 10-proc. udziału. Akcje Credit Suisse notowane na kilku dużych giełdach straciły po 20–30 proc., a częściowo obrót nimi musiał zostać wstrzymany. Dopiero interwencja Szwajcarskiego Banku Narodowego, który zapowiedział dostarczenie Credit Suisse płynności do 50 mld franków, zahamowała spadki.
– Sektor finansowy na świecie jest relatywnie spójny, a skala przepływów jest nieporównywalnie większa niż np. towarów, usług i te współzależności są znaczne. Ale tzw. contagion effect, czyli przeniesienie się choroby z jednego do drugiego obszaru w postaci jakiejś pandemii sektora finansowego, wydaje mi się być mało prawdopodobny – ocenia dr Cezary Stypułkowski. – Rok 2008 pokazał, że tak się jednak może zdarzyć. Narastającym problemem sektora finansowego jest to, że mamy inflację regulacyjną, dramatyczny nadmiar regulacji i wydaje mi się, że te regulacje powodują narastanie tego nawisu i niezdolność podążania za współzależnościami różnych regulacji. Dzisiejsza warstwa regulacyjna jest niespójna, przesadzona i wiara w to, że za pomocą regulacji da się prowadzić działalność komercyjną, trudno mi jest przyjąć.
Ponad milion Polaków gra online u nielegalnych bukmacherów. Budżet państwa traci nawet 800 mln...
Mimo podjętych w ostatnich latach działań zmierzających do uszczelnienia branży hazardowej szara strefa w tym obszarze wciąż ma się dobrze. Według wyliczeń EY stanowi ona ponad połowę całego rynku kasyn i zakładów bukmacherskich online, a według danych H2 Gambling ze stron nielegalnych operatorów korzysta w Polsce nawet 1,2 mln klientów. Jak wskazuje prezes Superbet Polska Adam Lamentowicz, powodem jest przede wszystkim nadmierne obciążenie fiskalne legalnie działającej części branży. Dlatego jej przedstawiciele apelują o lepszą współpracę z organami państwa w celu wypracowania lepszych rozwiązań. – Mamy ten sam problem i tego samego przeciwnika, więc powinniśmy łączyć siły z regulatorem i całym rynkiem – mówi Adam Lamentowicz.
– Biorąc pod uwagę analizę raportów finansowych dużych, nielegalnych operatorów i badanie trafficu internetowego, szacujemy, że w Polsce dobrze ponad 50 proc. branży hazardowej wciąż jest w szarej strefie. Potwierdzają to również różne raporty, m.in. NIK, EY czy UN Global Compact. Z kolei dane H2 Gambling pokazują, że ok. 1,2 mln klientów stale korzysta z nielegalnych stron – mówi agencji Newseria Biznes Adam Lamentowicz, prezes zarządu Superbet Polska. – Tutaj mówimy wyłącznie o internecie, natomiast szara strefa na ulicach polskich miast i nielegalne automaty to jest oddzielny problem. Według szacunków w Polsce jest obecnie ok. 40 tys. takich nielegalnych urządzeń.
Szara strefa na rynku gier hazardowych online odnosi się do gier i zakładów organizowanych bez wymaganych zezwoleń Ministerstwa Finansów. Brak rejestracji pozwala nielegalnym operatorom przede wszystkim uniknąć opodatkowania. Natomiast ktoś, kto obstawia zakłady u nielegalnie działających bukmacherów, popełnia przestępstwo skarbowe.
Z raportu EY opracowanego dla Stowarzyszenia Graj Legalnie wynika, że Polacy obstawiają głównie online – w 2021 roku udział tego kanału w całym rynku zakładów wzajemnych sięgnął aż 82 proc. (przy unijnej średniej na poziomie 61,4 proc.). Obecnie w branży kasyn i zakładów bukmacherskich online działa w Polsce ok. 20 legalnych operatorów, którzy w 2021 roku wygenerowali obroty wynoszące 26,6 mld zł. Według wyliczeń EY, opartych na specjalnie opracowanych modelach ekonometrycznych, w tym samym czasie obroty wygenerowane w szarej strefie rynku hazardowego online sięgnęły 27,7 mld zł. Oznacza to, że w ujęciu obrotów szara strefa stanowiła 51 proc. całego rynku kasyn i zakładów bukmacherskich online.
– Do szarej strefy klienci trafiają przede wszystkim ze względu na obciążenia fiskalne i ofertę produktową. Żaden klient nie chce być w nielegalnej strefie, jeżeli może grać legalnie, być bezpiecznym i nie popełniać przestępstw. Natomiast w Polsce wysokość podatków, jeśli chodzi o obciążenia branży hazardowej, jest bardzo wysoka. 12 proc. podatku od obrotu to jest najwyższy podatek od gier w Unii Europejskiej i jeden z najwyższych na świecie. Jeśli chodzi o kasyna online, które są objęte monopolem państwa, to 50 proc. od GGR-u (gross gaming revenue) też jest bardzo dużo – mówi prezes Superbet Polska.
W raporcie „Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce w latach 2014–2022”, opublikowanym przez UN Global Compact, eksperci postulują zmianę formy i wysokości opodatkowania oraz zwiększenie nadzoru nad branżą hazardową.
– Najważniejszym krokiem do poprawy sytuacji jest wsparcie i ścisła współpraca Krajowej Administracji Skarbowej i Ministerstwa Finansów z legalnymi operatorami w celu zwiększenia skuteczności wyszukiwania i zwalczania nielegalnych podmiotów, a także wypracowania podstawy i wysokości procentu opodatkowania, jak również konieczność debaty regulatora z prywatnym rynkiem w celu wypracowania najlepszego rozwiązania – wskazują autorzy raportu, zwracając uwagę także na postulowany przez branżę pomysł powołania podmiotu do kontroli rynku hazardowego na wzór KNF – Komisji Nadzoru Hazardu.
– Postulujemy zrewidowanie obecnie obowiązujących przepisów podatkowych, co spowodowałoby dobrowolną migrację klientów z szarej strefy do legalnej części rynku – podkreśla Adam Lamentowicz. – Innym narzędziem, które mogłoby wspomóc ten proces, jest też lepsza współpraca i dialog organów państwowych z całym rynkiem. Dialog, by wspólnie wypracowywać, jak można stosować dzisiejszą ustawę hazardową i przede wszystkim wspólnie komunikować się z rynkiem. Mówię o potencjalnej kampanii informacyjnej, obejmującej wszystkich legalnych operatorów – zarówno bukmacherów, jak i Totalizatora Sportowego jako monopolistę, jeśli chodzi o gry kasynowe i gry loteryjne. Mamy ten sam problem i tego samego przeciwnika, więc powinniśmy łączyć siły z regulatorem i całym rynkiem.
Zjawisko szarej strefy w branży hazardowej powoduje nie tylko zaburzenia konkurencji na rynku, na którym legalnie działający operatorzy są zmuszeni konkurować z nieuczciwymi podmiotami. Ma też wymierne, negatywne skutki finansów publicznych. Jak szacuje EY, w 2021 roku Skarb Państwa z tytułu nieodprowadzonego podatku od gier stracił aż 782 mln zł.
– Całkowite wyeliminowanie szarej strefy jest utopią, ale powinno być celem nadrzędnym. Gdybyśmy zmniejszyli ją o połowę, to mówimy już o ok. 12 mld zł dodatkowego obrotu w regulowanej strefie i – co za tym idzie – większych dochodach budżetowych. Jest też cała masa podatków pośrednich, gdzie budżet państwa byłby beneficjentem większego przepływu VAT-u, większych inwestycji w sport – mówi prezes Superbet Polska.
Eksperci wskazują, że skuteczniejsza walka z szarą strefą jest konieczna, bo – choć jej procentowy udział w rynku się zmniejsza – to ten nominalny wciąż rośnie, generując coraz większe straty dla budżetu państwa i legalnych podmiotów. Ten nominalny wzrost wynika przede wszystkim ze wzrostu wartości całej branży hazardowej. Według danych przytaczanych w lutowym raporcie UN Global Compact podczas COVID-19 w 2020 roku Polacy wydali na hazard średnio o 16,4 proc. więcej niż jeszcze w 2019 roku. Pandemia przyspieszyła również cyfryzację i rozwój technologiczny tej branży.
– Nowe trendy w branży hazardowej dotyczą przede wszystkim technologii. Duży nacisk jest kładziony na sztuczną inteligencję, personalizację doświadczeń rozrywkowych i budowanie lepszych relacji z klientem, bezpieczniejsze funkcjonowanie. W naszej branży olbrzymim problemem są ataki hakerskie, zagrożenia technologiczne ze strony internetowych przestępców. Tak więc mamy obecnie trendy zarówno poprawiające rozrywkę, jak i te, których nie widać, poprawiające bezpieczeństwo graczy i ich środków – mówi Adam Lamentowicz.
Kolejne tygodnie mogą przynieść dalsze umocnienie złotego. Jego kondycja będzie zależeć od globalnych danych...
Po korzystnym dla rynków akcji, obligacji i ryzykownych aktywów, w tym walut rynków wschodzących, styczniu luty przyniósł pogorszenie nastrojów globalnych inwestorów. Ucierpiał na tym także złoty, wytracając zyski z poprzedniego miesiąca. Jednak zdaniem Łukasza Zembika, analityka OANDA TMS Brokers, trend deprecjacyjny powinien się zakończyć. Widać to było już w końcówce miesiąca, ponieważ polska gospodarka, mimo słabszych danych, nie powinna wpaść w recesję. Czynnikiem decydującym o kondycji złotego będzie siła dolara, a ta z kolei zależeć będzie od danych z amerykańskiej gospodarki i perspektyw dalszych podwyżek stóp procentowych za oceanem.
Styczeń był jednym z najlepszych początków roku dla rynków finansowych. Inwestorzy kontynuowali rozpoczęte w ostatnim kwartale poprzedniego roku zakupy akcji, obligacji i ryzykownych aktywów, co świadczyło o ich optymistycznym nastawieniu. Głównym powodem były spadki inflacji w Stanach Zjednoczonych. Dzięki temu rynki miały nadzieję na złagodzenie jastrzębiego nastawienia Rezerwy Federalnej i rychłe zakończenie cyklu podwyżek stóp procentowych, i to pomimo zapewnień większości członków Komitetu Otwartego Rynku, że będą walczyć z inflacją nawet mimo ryzyka recesji. Luty przyniósł jednak pogorszenie nastrojów.
– Złoty tak naprawdę przez cały luty się osłabiał, ale w dużej mierze to wynikało z globalnego wzrostu awersji do ryzyka. W ostatnim czasie widzieliśmy korektę na giełdach, w tym korektę naszych głównych indeksów giełdowych. W takim otoczeniu, kiedy dolar amerykański zyskuje na wartości, wówczas waluty krajów wchodzących, do których zaliczany jest polski złoty, tracą na wartości – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Łukasz Zembik, kierownik Departamentu Analiz domu maklerskiego OANDA TMS Brokers.
W efekcie w ostatnim miesiącu dolar zyskał do złotego ok. 2,50 proc., w związku z czym para walutowa USD/PLN wróciła do poziomu z początku roku, czyli nieco poniżej 4,40 zł. Do połowy lutego polska waluta słabła także do euro, ale wówczas trend zaczął się odwracać i dziś EUR/PLN jest nieznacznie niżej niż na początku roku.
– W ostatnim czasie poznaliśmy szereg danych inflacyjnych ze Stanów Zjednoczonych, które okazały się wyższe niż oczekiwania, co oznacza, że inflacja w Stanach Zjednoczonych spowalnia, ale to tempo spowolnienia jest znacząco niższe, niż jeszcze rynek jakiś czas temu zakładał. Rynek musiał w pewnym stopniu zmienić swoją wycenę dotyczącą przyszłych podwyżek stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych, dlatego dolar amerykański zyskiwał, a tym samym polski złoty stracił na wartości – mówi kierownik Departamentu Analiz OANDA TMS Brokers.
Wzrost cen w Stanach Zjednoczonych, który spowalnia od czerwca 2022 roku, gdy osiągnął najszybsze tempo 9,1 proc. w ujęciu rocznym, ostatnio rozczarował. Dane z lutego za styczeń pokazały, że inflacja wyniosła 6,4 proc., podczas gdy oczekiwano jej spadku do 6,2 proc. Wyższa od oczekiwań była też inflacja bazowa. W tej sytuacji wzrosły oczekiwania rynku na poziom, jakiego sięgnąć mogą stopy procentowe za oceanem w obecnym cyklu zacieśniania polityki pieniężnej. Pojawiają się głosy, że będzie musiał on przewyższyć oczekiwany 5,25 proc. (obecnie stopa funduszy federalnych mieści się w przedziale 4,50–4,75 proc.). Spowodowało to, że kapitał popłynął znów do bezpiecznej przystani, jaką jest amerykański dolar.
– W tym momencie dla inwestorów najważniejsze dane gospodarcze to te dotyczące inflacji, czyli dynamiki wzrostu cen. One kształtują wycenę głównych walut, co w dużej mierze wpływa na wycenę polskiego złotego w relacji do euro, dolara czy franka – wyjaśnia Łukasz Zembik. – Dlatego dane dotyczące inflacji w Stanach Zjednoczonych, w strefie euro oraz w Polsce mogą wpływać w najbliższym czasie na wycenę na rynku walutowym, ale również mogą wpływać na to, czy będziemy widzieli popyt na ryzykowne aktywa, takie jak akcje na Giełdzie Papierów Wartościowych.
Zdaniem Departamentu Analiz OANDA TMS Brokers to właśnie globalne nastroje inwestorów spowodowane danymi z głównych gospodarek, a zwłaszcza ze Stanów Zjednoczonych, decydować będą o kierunku, w jakim podążać będą pary walutowe. Sama polska gospodarka bowiem, mimo że ostatnie dane pokazują wyraźne spowolnienie gospodarcze, ma szanse uniknąć recesji. Zaskakujący okazał się wprawdzie spadek konsumpcji, która przez ostatnie lata była najsilniejszym motorem polskiej gospodarki, a PKB w IV kwartale skurczył się o 2,4 proc., ale pozytywnym zaskoczeniem były dane o inwestycjach. Inflacja w styczniu ponownie wzrosła po listopadowym i grudniowym spadku, ale mniej, niż się spodziewano po likwidacji części tarcz antyinflacyjnych.
– Uważam, że ostatnia deprecjacja polskiej waluty jest ograniczona – mówi Łukasz Zemibk. – Dane z polskiej gospodarki są słabe, natomiast prawdopodobnie polska gospodarka nie wpadnie w recesję, nawet w recesję techniczną. W związku z tym, jeśli nie dojdzie do wybuchu dużej awersji do ryzyka, eskalacji wojny w Ukrainie, wówczas złoty powinien w kolejnym miesiącu albo utrzymywać się na podobnych poziomach, albo będzie lekko zyskiwał na wartości.
Rynek piwa pod znakiem rosnących cen. Sprzedaż piw mocnych spada, ale zyskuje segment nisko-...
W 2022 roku sprzedano tyle samo piwa, co rok wcześniej, za to wartość rynku wzrosła o 10 proc. – wynika z danych NielsenIQ. Chociaż cieszyć może brak spadków, wyniki te nie napawają branży optymizmem. Po pierwsze, 2021 rok, do którego je porównujemy, był jednym z najsłabszych w ostatniej dekadzie, po drugie, wzrost wartości rynku wynika wyłącznie z wyższej średniej ceny piwa, a nie większej sprzedaży czy przesuwania się konsumentów do segmentu premium. Wyróżniającym się pozytywnie segmentem rynku, który hamuje jego spadki, jest NoLo, czyli kategoria piw bez- i niskoalkoholowych. Mimo to branża z obawą patrzy w przyszłość.
– Ubiegły rok był bardzo trudnym okresem dla branży piwowarskiej. W naszej zgodnej ocenie był to rok dużej destabilizacji. W momencie, kiedy spodziewaliśmy się odbicia popandemicznego – bo przecież w latach 2020–2021 przeżywaliśmy trudne chwile związane z pandemią – przyszła wojna w Ukrainie, która zakłóciła łańcuchy dostaw, wywołała gwałtowną inflację i skutki tej destabilizacji były odczuwalne przez cały ubiegły rok – mówi agencji Newseria Biznes Bartłomiej Morzycki, dyrektor generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie. – Był to więc rok pełen wyzwań, trudnych decyzji, wielu gwałtownych zwrotów akcji, zwłaszcza związanych z dostępnością surowców i ich cenami.
Jak informuje związek, koszty produkcji piwa wzrosły średnio o ok. 25 proc. Wraz z 10-proc. podwyżką akcyzy od początku 2022 roku miało to wpływ na wzrost średniej ceny piwa, co z kolei przełożyło się na wybory konsumentów.
– Niestety kategoria piw jest bardzo wrażliwa na cenę, co oznacza, że nawet niewielkie zmiany powodowały do tej pory hamowanie popytu. Więc jeśli weźmiemy pod uwagę, że cena będzie rosła, to również popyt na piwo będzie cały czas ograniczony i możemy mieć kolejny rok z kurczącym się rynkiem – ocenia Bartłomiej Morzycki.
Za takim scenariuszem przemawiają dwa czynniki. Pierwszy to wciąż rosnące koszty surowców i produkcji, które przewyższają wzrost wartości rynku i średniej ceny. Drugi to kolejne podwyżki akcyzy – od tego roku przez kolejne cztery lata stawka będzie podwyższana o 5 proc. Popyt hamuje nie tylko kwestia ceny, lecz także ograniczanie wydatków konsumentów na takie atrakcje jak kultura, turystyka czy gastronomia.
– Wprawdzie wolumen sprzedaży piwa nie zmienił się w stosunku do roku wcześniejszego, ale warto zauważyć, że spadła konsumpcja piwa alkoholowego, a w to miejsce wzrosła konsumpcja bezalkoholowego i całościowo rynek wyszedł w okolicach zera – mówi dyrektor generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie.
Utrzymanie się wyniku na poziomie z 2021 roku nie jest powodem do nadmiernego optymizmu. Był to bowiem okres największego od dekady spadku wolumenowego sprzedaży piwa. Podobnie jak 10-proc. wzrost wartości rynku – do kwoty 21,2 mld zł – nie świadczy o jego dobrej kondycji, ponieważ wynika wyłącznie ze wzrostu średniej ceny piwa.
– Jedynym segmentem piw alkoholowych, który zanotował wzrosty wolumenowe, są tzw. piwne specjalności. Pozostałe segmenty wykazują spadki sprzedaży – mówi Marcin Cyganiak, dyrektor komercyjny z NielsenIQ. – To pokazuje nam utrzymujący się obraz konsumenta, który poszukuje nowych smaków, który szuka nowych doznań, który w tej kategorii chciałby poznawać nowe produkty i oczekuje innowacji.
Segment NoLo – no alcohol, low-alcohol (piwa nisko- i bezalkoholowe) – wzrósł w ubiegłym roku o 128 mln zł, do poziomu 1,3 mld zł, w tym bezalkoholowe specjalności odnotowały blisko 22-proc. wzrost, a bezalkoholowe smakowe lagery 5-proc. r/r. Trendowi NoLo towarzyszy coraz mniejsze zainteresowanie segmentem mocnych piw. Sprzedaż mocnych lagerów w Polsce spadła o blisko 13 proc. w ujęciu rocznym.
– To jest bardzo jasnym sygnałem dla całej kategorii piwa, która ląduje całorocznie na płasko, w zasadzie z niezmienionym wolumenem – tylko dzięki tym segmentom ten wolumen jest płaski, bo pozostałe notują spadki – podkreśla Marcin Cyganiak.
– Duża część konsumentów poszukująca w piwie smaku, a nie procentów, zwraca się w kierunku oferty browarów, która jest w Polsce widoczna z oznaczeniem 0 proc. To są piwa zarówno smakowe, o bardzo szerokiej gamie różnych smaków, ale też klasyczne lagery, całkowicie pozbawione alkoholu. Czyli mamy smak piwa, a nie mamy w nim czystego alkoholu, co pozwala pić je w różnych sytuacjach albo przez konsumentów, którzy z wielu różnych powodów nie chcą alkoholu spożywać – mówi Bartłomiej Morzycki.
z całego kraju
spotlight
- Wszystko
- Banki i finanse
- Bezpieczeństwo i ochrona danych
- Biznes i gospodarka
- Budownictwo i architektura
- Budownictwo przemysłowe
- Dom i mieszkanie
- Edukacja, nauka i technika
- Featured
- Firmy i przedsiębiorstwa
- Handel
- Handel międzynarodowy
- Hobby i rozrywka
- Informacje i media
- Instytucje rządowe
- Internet i komputery
- Inwestycje
- Komunikaty PR
- Komunikaty prasowe
- Księgowość
- Lifestyle
- Marketing i reklama
- Media i PR
- Medycyna i zdrowie
- Moda
- Moda i styl
- Motoryzacja
- Nauka i wynalazki
- Ochrona i bezpieczeństwo
- Pieniądze i zarabianie
- Podróże i turystyka
- Polska
- Produkcja przemysłowa
- Promocja firmy
- Rynek pracy
- Sport
- Startup
- Technologie i innowacje
- Transport i spedycja
- Urządzenia mobilne
- Usługi
- Wrocław
- Zdrowa żywność
- Zdrowie i uroda
Wysokie ceny paliw i koszty tankowania samochodu w coraz większym stopniu obciążają portfele Polaków. Zwłaszcza w wakacje, które są okresem urlopowych wyjazdów. Ceny mogą być jednak niższe dzięki sezonowym promocjom. bp Polska od 1 lipca wprowadza dla swoich klientów ofertę, dzięki której mogą zaoszczędzić nawet 30 groszy na litrze paliwa.
– Zdajemy sobie sprawę z tego, że główną obawą i bolączką wszystkich Polaków są w tej chwili wysokie – i wciąż rosnące ceny – zarówno ceny produktów spożywczych, energii, ale także ceny paliwa – mówi agencji Newseria Biznes Barbara Wiążewska, dyrektor generalny Działu Retail w bp Polska. – Dlatego też przygotowaliśmy dla klientów specjalną ofertę obniżenia cen paliw w okresie wakacji. Od 1 lipca rozpoczynamy promocję cenową na paliwa, w której klienci będą mogli uzyskać rabat do 30 groszy na litrze.
Według danych, które podał GUS, w maju br. ceny paliw po raz kolejny wzrosły o 5 proc. w ujęciu miesięcznym i obecnie są już o 35,4 proc. droższe niż przed rokiem. To bolączka wielu gospodarstw domowych, które powoli są już zmuszone ograniczać wydatki na tankowanie samochodu. Tymczasem wakacje to czas urlopowych wyjazdów i – jak pokazał kwietniowy sondaż przeprowadzony dla portalu Wakacje.pl – w tym roku 3,4 proc. Polaków wybiera się na nie własnym samochodem. To i tak znaczący spadek wobec ubiegłego roku, kiedy ceny paliw były niższe, a ten odsetek wynosił 8,6 proc.
– Promocje i oferty specjalne na czas wakacji przygotowujemy każdego roku. W tym roku jest to oferta specjalna, ponieważ warunki, w jakich funkcjonujemy, a także sytuacja rynkowa, są wyjątkowe. Dlatego też, analizując potrzeby i sytuację klientów, a także otoczenie rynkowe, zdecydowaliśmy o wprowadzeniu wysokiego rabatu cenowego – mówi Barbara Wiążewska.
Dla klientów indywidualnych, którzy są zarejestrowani w programie lojalnościowym PAYBACK, rabat wyniesie 30 gr na litrze. Z kolei klienci z niezarejestrowaną kartą PAYBACK zapłacą mniej o 10 gr za litr dowolnego paliwa. Oferta obejmuje bowiem paliwa regularne, premium i LPG.
– Jesteśmy przekonani, że jest to atrakcyjna propozycja i mamy nadzieję, że dzięki temu podróże wakacyjne i wakacje będą tańsze – mówi dyrektor generalny Działu Retail w bp Polska. – Dodatkowo przygotowaliśmy też szereg ofert i promocji związanych z naszą ofertą spożywczą i sklepową.
W ramach akcji „Tańsze wakacje z bp” po zatankowaniu minimum 25 l klienci – oprócz rabatów na paliwo – otrzymają także bon rabatowy o wartości 3 zł na zakupy w kawiarni Wild Bean Cafe (WBC) lub skorzystanie z myjni. Mogą też liczyć na atrakcyjne promocje w sklepach na stacjach bp. Przez całe wakacje kontynuowana będzie również oferta czwartkowa, czyli Diesel Ultimate w cenie regularnej. Co ważne, w okresie wakacji wszystkie powyższe oferty się sumują. Szczegółowe informacje na temat ofert promocyjnych dostępne są na stronie internetowej koncernu.
W Polsce bp jest wiceliderem rynku, pod tą marką działa prawie 570 stacji, 500 kawiarni WBC i całodobowe sklepy. Od kilku lat firma przygotowuje projekt „wakacje z bp”, który uwzględnia aktualne realia rynkowe. Przykładowo w trakcie pandemii – kiedy bardzo wzrosło zainteresowanie podróżami kamperami – bp przygotowało specjalną propozycję dla kamperowców. Kiedy Tatry były rekordowo oblegane przez turystów, firma razem z TOPR-em wprowadziła specjalne propozycje dla turystów. Z kolei w tym roku to właśnie kwestie wysokich cen paliw okazały się być dla klientów najistotniejsze.
